Վլադիմիր Եվսեև. իրանական հրաշք տեղի չի ունենա

Օրեր առաջ Երևանում կայացած մամլո ասուլիսին ՀՀ-ում Իրանի դեսպան Մոհամմադ Ռեյիսին հայտարարել էր, որ Իրանի հանդեպ պատժամիջոցների վերացումը դրական անդրադարձ կունենա Հայաստանի հետ հարաբերությունների զարգացման վրա, քանի որ գոյություն ունեն մի շարք չիրականացված նախագծեր, այդ թվում` Արաքս գետի վրա ՀԷԿ-ի ու Հյուսիս-հարավ տրանսպորտային միջանցգքի կառուցումը:

Մոհամմադ Ռեյիսին հայտնել է նաև, որ օգոստոսին նախատեսվում է Իրանի փոխնախագահի այցը Հայաստան, որի շրջանակներում կքննարկվի համատեղ ծրագրերի իրականացումը, մասնավորապես` Հայաստան-Իրան էլեկտրափոխանցման երրորդ բարձր լարման գծի կառուցման հարցը: Մոհամմադ Ռեյիսին ընդգծել է նաև, որ այդ նախագիծը լուրջ ներդրումների կարիք ունի` հիշեցնելով միաժամանակ, որ Իրանի ֆինանսական միջոցները դեռևս սառեցված են, և անհրաժեշտ է ժամանակ դրանք վերականգնելու համար:

Իրան-Հայաստան երկաթուղու կառուցումը ևս թանկարժեք նախագիծ է (մոտ 3.2մլրդ դոլար), որը ևս խոշոր ներդրողի կարիք ունի, բայց դեռևս այդպիսին չկա: Դեսպանը Հայաստանը որակել է որպես լավագույն միջանցք` միմյանց կապող Պարսից ծոցն ու Սև ծովը: Դիվանագիտական առաքելության ղեկավարն ընդգծել է նաև, որ “վեցնյակի” կողմից համաձայնեցված պատջամիջոցների վերացումը կնպաստի առանցքային կարևորություն ունեցող հարևան երկրների հետ Իրանի հարաբերությունների զարգացմանը:

Հասարակական և քաղաքական հետազոտությունների կենտրոնի տնօրեն Վլադիմիր Եվսեևը RUSARMINFO-ի հետ զրույցում նշել է, որ հայ-իրանական տնտեսական համագործակցությունում պետք չէ ակնկալել առաջընթաց, քանի որ դեռևս վաղ է խոսել անգամ Իրանի հանդեպ պատժամիջոցների վերացման մասին: Բացի այդ, Իրանի Իսլամական Հանրապետությունն ունի սահմանափակ ֆինանսական միջոցներ:

«Բարենպաստ պայմանների դեպքում Իրանի հանդեպ պատժամիջոցների վերացումը փաստացիորեն տեղի կունենա միայն 2016թ.-ին: Այդ հարցում ԱՄՆ Կոնգրեսը պետք է “այո” ասի ԱՄՆ նախագահ Օբամային, իսկ Իրանի Մեջլիսը` նախագահ Ռոուհանիին: Բացի այդ, եվրոպական պատժամիջոցների չեղյալ հայտարարման համար անհրաժեշտ է ՄԱԳԱՏԷ-ի գլխավոր տնօրենի զեկույցը` Իրանի ատոմային գործը փակելու մասին, ինչն, ըստ իս, անհնարին է», — նշել է Եվսեևը:

Հայ-իրանական տնտեսական համագործակցության գնահատումը Եվսեևը ևս համարում է չափազանցված:

«Ես դեռևս չեմ տեսնում Հայաստանի հետ տնտեսական համագործակցության ակտիվացման հնարավորություն: Իրանի առջև դրված են այլ խնդիրներ: Ես հասկանում եմ հայկական կողմի ցանկությունն` առավել սերտ համագործակցելու Իրանի հետ, բայց դա դեռևս դժվար է իրականացնել: Ներկայումս որոշակի անորոշության ժամանակահատված է, և ես չէի ցանկանա հուսադրել հայկական կողմին, որ այդ իրավիճակը դրականորեն կազդի հայ-իրանական հարաբերությունների վրա», — կարծում է փորձագետը:

Հիշեցնենք, որ հուլիսի կեսերին Թեհրանն ու “վեցնյակի” երկրների ներկայացուցիչները հաջողությամբ եզրափակեցին Իրանի ատոմային ծրագրի շուրջ համաձայնագրի աշխատանքները: Պատժամիջոցների վերացման դիմաց Իրանը համաձայնեց սահմանափակել հետազոտություններն այս ոլորտում`հրաժարվելով ատոմային զենք ստանալու կամ ստեղծելու փորձերից: Նշյալ համաձայնագիրը Իրանի հետ տնտեսական համագործակցության խորացման վերաբերյալ բուռն քննարկումների առիթ հանդիսացավ Հայաստանում: