Ինչու են ազատել աշխատանքից Հայաստանում Ուկրաինայի դեսպանին

Օրեր առաջ Պյոտր Պորոշենկոն ազատել է ՀՀ-ում Ուկրիանիայի դեսպանի պաշտոնից Իվան Կուխտային: Համապատասխան հրամանը հրապարակված է Ուկրաինայի նախագահի կայքում: Ուկրաինական ԶԼՄ-ների տեղեկություններով, պաշտոնից ազատելու պատճառ է հանդիսացել ՀՀ նախագահ Ս.Սարգսյանի հայտարարությունը Ղրիմում կայացած հանրաքվեի շուրջ, որում նախագահը որակել է այդ իրադարձությունը “որպես ժողովրդի ինքնորոշման իրավունքի իրագործման ևս մեկ օրինակ”:

Վերլուծության և կառավարման քաղաքականության ուկրաինական ինստիտուտի տնօրեն Ռուսլան Բորտնիկը նշում է, որ պաշտոնից ազատման պաշտոնական պատճառը դեսպանի ժամկետի լրացումն է, այդուհանդերձ, առկա են ավելի լուրջ պատճառներ:

“Արդեն իսկ նախկին դեսպանը նշանակվել էր Վիկտոր Յանուկովիչի ժամանակ և չէր հանդիսանում նոր կառավարության թիմի անդամ: Ավելին, նախորդ տարվա մարտ-ապրիլ ամիսներին Ուկրաինայի ԱԳՆ-ն հետ էր կանչել դեսպանին խորհրդակցությունների անցկացման նպատակով` Հայաստանի կողմից Ղրիմի հանրաքվեի ճանաչման հարցով, ինչն, անշուշտ, չբարելավեց միջպետական հարաբերությունները: Հայաստանի նման դիրքորոշումը որպես “մեղադրանք” էր ներկայացվում դեսպանին, այդ թվում նաև` դիտարկվում որպես նրա իսկ անձնական բացթողում”, — ասում է Բորտնիկը:

Բացի այդ, ըստ փորձագետի, Հայաստանն այսօր ունի հնարավորություն դառնալու ԱՄՆ-ի և ՌԴ-ի միջև աշխարհաքաղաքական հակասության նոր կիզակետ, երկրի դիրքն ու դիրքորոշումը ևս կշիռ են ձեռք բերում` կապված “Իրանական ջերմացման” հետ: Այդ իսկ պատճառով, Ուկրաինայի նախագահն ու ԱԳՆ-ն կցանկանան Հայաստանում ունենալ առավել հավատարիմ և գործուն դիվանագետի:

Եվս մեկ կիևաբնակ քաղաքագետ Սերգեյ Սլաբոդչուկը “ՌՈՒՍԱՐՄԻՆՖՈ”-ի թղթակցի հետ զրույցում ենթադրել է, որ Պորոշենկոն որոշել է Իվան Կուխտային փոխարինել առավել արևմտամետ անձնավորությամբ:

“Պորոշենկոյի վարչակազմում որոշել են, որ դեսպանը կարող էր առավել ակտիվ քաղաքացիական գործունեություն ծավալել Հայաստանում և առաջ տաներ Ղրիմի իրավիճակի հետ կապված և ուկրաինական վարչակազմին առավել հարմար մեկնաբանություններ: Բայց գործնականում դեսպանի հնարավորությունները բավականին սահմանափակ են”, — նշում է փորձագետը:

Ուկրաինացի քաղաքագետ Ալեքսեյ Յակուբինը ևս ենթադրում է, որ Կուխտան հետ է կանչվել դեսպանի պաշտոնում պասիվություն ցուցաբերելու պատճառով: Նրա կարծիքով` Ուկրաինայի դեսպանը Հայաստանում շատ պասիվ է արձագանքել Երևանում տեղի ունեցած “Էլեկտրամայդանին”, այն դեպքում, երբ Կիևը ակնկալում էր առավել ակտիվ գործողություններ ցույցերի շրջանակներում: Յակուբինը համարում է, որ դեսպանին “մեղադրանք է” ներկայացվում նաև Հայաստանի կողմից Ղրիմի հանրաքվեի ճանաչման կանխարգելման խաբանման մեջ:

“Մեծ հաշվով դեսպանի ուսերին է դրված Հայաստանի կողմից Ղրիմի հանրաքվեի արդյունքների ճանաչման, դրան հետևած հայ քաղաքական գործիչների հայտարարությունների և Կևից տարբերվող հայաստանյան քաղաքականության ընդունահուր ուղղության, ինչպես նաև այսպես կոչված “Էլեկտրամայդանի” իրադարձությունների շուրջ թույլ արձագանքի պատասխանատվությունը”, — համոզված է քաղաքագետը:

Հիշեցնենք, որ Իվան Կուխտան զբաղեցնում էր Հայաստանում Ուկրաինայի դեսպանի պաշտոնը 2010թ.-ի հուլիսից: Նրան դեսպանի պաշտոնում էր նշանակել Ուկրաինայի նախկին նախագահ Վիկտոր Յանուկովիչը: Դրանից առաջ նրա դիվանագիտական գործունեությունը հիմնականում կապված է եղել Ռուսաստանի հետ: Կուխտան եղել է Ուկրաինայի գլխավոր հյուպատոսը Տյումենում 1994-ից 1999թթ.-ին, իսկ 2003-ից 2007թթ.-ին գլխավորել է ՌԴ-ում Ուկրաինայի դեսպանության հյուպատոսական բաժինը: